Niet helder doorlicht
geen woorden gewaagd
aan zuiver water maar

beschrijfschilderingen
gezongen liefdeslijnen
misttalige waarheid

wijs als ongeschreven
wetten wilde ik, dacht ik
     Ik was negentien

     en wist niet hoe
     maar ik zou
     schrijven en zingen

     van lichamen en loden lucht-
     kastelen van gewonde kinderen
     met harnassen om hun open zenuwen

     zielsplinters overal en harten
     die lijden tot ze breken
     op de valavond van hun lied

Ik weet niet wat waar is
ik zie verbanden en twijfel
aan mijn hoofddienaar

want hij doet dat dwangmatig
Altijd verbindt hij herinneringen
tussen al hun kronkels door

Dus wil ik steeds vaker
dat hij het overdoet
Maar het kost hem steeds meer

fantasie om te begrijpen
wat er gebeurt en samen-
gevat toch niet houdbaar is

omdat het lukraak
van alle kriskraskanten komt
in mij verdwaalt en uiteenvalt

Mijn handlanger schrijft op
wat de winden van de tijd willen
bewaren, in mij geblazen, uit mij
getrokken en gekneed

tot gewone woorden, korte
preken in bevatbare brokken
en steeds een streepje erbij
op de kerfstok van de mens

Al die wereldwijsheid
in wolken kortzicht tussen
oogkleppen en dichte deuren
tegen de angst tekort te komen

en zoveel emoties erbij
om verleden, heden en toekomst
om nog maar te zwijgen van de
verwijten en verontschuldigingen

In vegen plakt de aarde
aan mijn vreemde handen
Ik zie het en rust uit

Voor tranen heb ik geen tijd
maar ze vallen toch
en mijn hart valt mee

Mijn broer ligt in het laken
achter mij, maar hoe
kan een lijk mijn broer zijn?

Ik moet sterk zijn en geloven
dat hij de zoete druiven eet
die zijn moordenaars opeisen

Zand in mijn haren, mijn wang
rust op jou, je bent er nog
Ik hoor jouw stem zacht

mama troosten en de feiten
herhalen, ach Jalal, je schittert
voor altijd in mij

Waarom oude taal gebruiken
als nieuwe korter en krachtiger
in hoofden en harten slaat?

Brieven zijn uit de tijd, lang, langzaam
en zo privé verpakken ze de werkelijkheid
in mooie woorden verbeelding

De feiten zijn al moeilijk genoeg
om te begrijpen, beperk je maar
tot het nieuws van je keuze

Daarom ontbloten we de kern
snijden we de nuances weg
en spreken we in gewone taal

volks diets Duits dutch, want
zo zijn gewone mensen
wereldwijzer geworden

Gedichten zijn geen tekst-
maar levensverwerking

in uitgedachte gevoelens
en pijn

woordenschatten
van onze Talenmoeder

doorgegeven
om te leren

hoe we leven en sterven
in de open inrichting

voor sprekende dieren
die onze wereld is, en de taal

ging van horen naar lezen
ging van oren naar ogen

ging van letter- naar beeld-
pixels, tekens aan de wand

op muurvullende schermen
waar ooit boeken stonden
te wachten op schoonmaak

Met jou weet ik het niet
Is het wel de moeite
     om een hemd aan te doen
     als jij knielt, het opschort
          en naast je in zachte plooien
          welbehagen te glanzen legt?

Met mij weet ik het niet
Ik knijp mijn ogen dicht
     mijn handen sturen je
     waar ik mezelf wil voelen
          en waar je was liet jouw tong
          sintels achter op mijn huid

Met onze liefde weet ik het niet
Hormonen sturen ons
     met oogkleppen tegen de angst
     de levensloop door
          als een slaaf van ons lichaam
          dat met elke cel wil genieten

Met mijn gedachten weet ik het niet
Ze kunnen alleen maar volgen
     wat ik ervaar in het geloof
     dat ik verstandige besluiten zal nemen
          me nergens druk om zal maken
          en te laten komen dat ik kom
               want dan denk ik niet

Hier gaat het om
het veld, de vloer
duidelijk te zien
in de tussentijd

zonder publiek
de pauzes tussen
oefening en schoonmaak
na het spel

wanneer stadion en theater
leeg in het licht liggen
In de motregen
sneeuwt stof

Na de show niets
dan de ijdelheid
van het spel
en je eigen gedachten

niets dan veld en vloer
de gepolijste werkelijkheid
waarin we ons leven acteren
– in motregen en stofsneeuw

Met Nana naar de grote stad
het vertaalmondje in ons oor
Mignoter et manger, pipi, caca

dodo, we verstaan alles
dat toeristen hier komen doen
Hartstikke gemakkelijk hè?

zucht ze voldaan likkend
aan een regenboogijsje
Vermoeiend ongemakkelijk

denk ik, al die mensen
daar hoor ik niet bij
Oma vind jij ook niet:

grote mensen zijn eigenlijk best
wel allemaal hetzelfde
als je ze hoort praten

want ze weten alles
al en ik nog niet en
dat vind ik veel leuker

Als er een hemel is
waar zielen vertoeven na de dood

in of ver van hun lichaam
kan dat alleen maar de poëzie zijn
de ontmoetingsplaats

van levende en oude zielen
wier pijn niet meer hier
en nu bestaat, alleen

als evenbeeldig lot
als begrijpende engel
van de liefde

om te leven, te proberen
     de gulden middenweg
     van volgen en leiden te gaan

alle zintuigen te voeden
     met het wonder
     van moeder aarde

omarmd
door de gedichtenhemel

Stilaan minder schrijven
ook iets willen doen
anoniem worden

gehoord en gelezen
verder niets alsjeblieft
voor mij geen wierook

met pluimen, ik deel niets
van mij, ik geef alleen
spiegelbeelden van het leven

door mij gevoed, gekoesterd
en losgelaten, stukjes van
mijn bestaan, vluchtig -

niets is van mij
alleen mijn verjaardag
met deze gedachte

Na anderen zie ik mezelf
sterven tussen deze muren
door de dag dwarrelen

als een vlinder, te teer
om te kunnen genieten
van wat het leven biedt

Mijn vleugels heb ik nog
In de fellere kleuren
van midazolam en morfine

die de wereld vertekenen
en geweest en onmogelijk
laten vervloeien

in hemel en angst
voor pijn die ik niet voel
tot ik wakker schrik

van de noodkreten
van mijn kapotte lichaam
dat om verlossing roept

Als ik mooi formuleer
zeg ik altijd wel iets
dat bekend of waar is
maar liever ben ik precies
met weinig
woorden, gewone woorden

die in het theater
van de snijzaal
uit mijn ervaringen
een waarheid losmaken
iets dat hetzelfde betekent
in andere talen en opzichten

zo algemeen menselijk
dat iedereen erin ingewijd
kan zijn door zijn lichaam
dat van nature niet liegt
maar dat we liever de baas zijn
dan ernaar te luisteren

Stenen zijn onsterfelijk
de gedroomde nieuwe lichamen
van de geest

van de overledenen
op hun graf, de botten
van de grote moeder

Werp ze met een bedekt hoofd
over je schouder, dan springen
er achter je kinderen op

die weten dat ze eenzaam zijn
Ze willen samenwerken
en doen elkaar na

Hun klanken worden taal
die hun bewustzijn verruimt
hun toezicht op de communicatie

de afweging van belangen
en van te bereiken doelen -
het begrijpen wat er gaande is

Ik preek niet, ik ga mijn eigen weg
Niet echt, want waar ik ga is al een weg
Ik preek niet, ik heb gemengde gevoelens
over wat ik weet. Ik ben niet bijziend

Ik preek niet, ik werp ankers uit, duizenden
boeien overal in zee voor wie rusten wil
in vertrouwde woorden
en samen mens wil zijn

Blij, dan samen gelukkig
Verdrietig, dan samen verdrietig
Moe, dan samen sterk
Alleen, dan niet alleen

Ik kom voorbij, een passant
die het passeren uitstelt
om stil te staan
en te lezen

Ik hoor klanken, ik zie mensen
een bekende wereld, een verhaal
waarin ik iets van mezelf herken
als op een foto

Nieuwsgierig zoek ik
de dichteres, ze zetelt
in haar verzen, glurend
duw ik die opzij

Wie zou ze zijn zonder?
Een hart, een orakel
dat mijn blik verlengt
en op andere levens werpt?

Haar gedichten gaan ook over mij
ook al kloppen ze niet helemaal
er is wél een vuur in mijn buik

misschien kan het gedoofd worden
maar zolang het brandt, verlangt het
naar het beste van jou

dat mijn schoonheid niet begeert
om mijn lippen binnen te dringen
maar hunkert

naar het beste van mij
het zware geheel, heilig
en veilig, mijn thuis

dat ik zelf gevormd heb
uit het metaal van mijn lichaam
en de zijde van mijn geest

Papa, jij weet waar het pijn doet
ook al was je er niet bij
Jij vraagt altijd precies

naar iets belangrijks dat
anderen niet hebben gemist
in mijn verhaal, een terzijde

van het pad, een diepte
waar ik omheen vertelde
gevoelens die ik mijd

omdat ze jeuken in mijn hoofd
en littekens die ik bedekt houd
Jij begrijpt het allemaal

al voor ik het je vertel
en jij zegt de woorden
die me omarmen

en overstuur maken
van verdriet, in de war
van dit geluk

Nu het winter wordt
en de bomen niet vol
in het blad hebben gestaan
huiver ik om wat er komt

om de huiverende mensen
in een winter van misschien
wel veertig jaar, als een eindtijd
van de woekerende groei

en ook om de winterkou
in onze harten omdat ons leven
steeds meer levens kost
en steeds meer verdriet

Als we er niets aan doen
zullen onze tranen bevriezen
tot een korst om de aarde
en komt er een lente

zonder ons

Jij vraagt wie ik ben, je zoekt
de kleur van mijn ogen
wat ik onder de leden heb
de staat van mijn verleden

Bij gebrek aan feiten speur je
naar sporen, wijzende woorden
plaatsen van belang, liefst levende
mensen die stukjes leggen

aan mijn portret, want ik ben
gecamoufleerd door naamgenoten
Je wilt niet posten voor mijn deur
niet proberen of ik het ben

die op school de verhalen leerde
van het joodse volk en God op aarde
die dode talen leerde, en kritiek
(onderscheid kunnen maken)

die over het glinsterend pantser las
het rood paleis, zand voor de kust
en dwaze bijen - alles hemels
en vergeefs, versnipperde verhalen

omdat het anders fictie wordt
Vrijheid, gelijkheid en broederschap
altijd in de steigers, geknot en afgeschot
Lees maar, er staat wie wij zijn, wie ik ben