Ach Venus, jij allermooiste
waarom durfde je niet
beleefd te liegen –
wat iedereen zou doorzien?

Had Moeder laten winnen
die immers in het hart woont –
moeders verdienen meer
dan wie dan ook liefde en eer

Had Verstand laten winnen
dat in het hoofd waakt, of slaapt –
het is beslist het hoogste
goed dat een mens eigen is

Jij, die buiken wakker houdt
met verlangens en ze bevredigt
met onverzadigbaar genot –
was jij bang vergeten te worden?

Je hebt niets te verliezen en toch
kocht je de prins om met beloften
en waarschuw je de mensen
om schoonheid te mijden

die te verbergen onder kleren
en achter gesloten deuren
waar de tijd in hun huid kruipt
hun vlees verslapt en het aanvreet

Roest van vergane rozen
in vuile vazen, stof
op de tafel, ooit met liefde

gemaakt van de botten
van een beukenreus

naast de oude brieven
handgeschreven schetsen
van twee zielen, eeuwig

jong zonder beslommeringen
geen krassen in het goud

van de beloofde trouw
geen onbestemde vragen
of dubbele twijfel

die wroet en woelt
tussen huid tegen huid

Als er zoveel beweegt
in mij, mijn buik, mijn hart
en parallel in mijn hoofd

overal chaos
hoe zou ik dan stil kunnen zijn?

Mijn spieren doen vertraagd
mee, door de kleine onrust
draait heel mijn lichaam

zoals de aarde om haar as
tolt, door heen en weer rond
schietende elementaire deeltjes

Ik zit er midden in en voel
de snelheid niet, éen
met mijn eigen storm, een

en al beweging
Het heet traagheid
maar ik noem het leven

Ze staat stevig
laat mij toch slapen
tegen haar ruwe haren

die ik borstel
met mijn vingers
ik moet naar huis

mag hier niet blijven
mijn kleren niet vuil maken
aan de ezel en de stal

niet met de vogels zingen
op het land, zoals Frans
mijn kleine Frans

Ik draag hem altijd bij me
laat hem glijden in mijn hand
net als mijn vader vroeger

Kon ik maar een werkloze reus huren
voor weinig geld, die alles stuk slaat
en afvoert (grote brokken, snel schoon)

Ik sjouw met emmers
door de gang van het oude huis
om van te kotsen, zo smerig

als de poepkuil zijn alle kamers
terwijl er nauwelijks iets in staat
Uit armoe

verkocht de man wat hij kon
zeggen de buren afkeurend
ze hebben geen medelijden

De rest gooi ik in de tuin
en wat er nog ligt na de fik
is puin voor de uitleg:

scherven en een zakheilige
versleten zoals hij, nou ja
je weet nooit wat ervan waar is

Alleen wat dood is kun je lijmen
Ik beheers die kunst, de chemie
die stand zal houden

Maar voor het zover is kniel ik
in het veld, mijn knieën kraken

voorzichtig wroet ik
in het verleden, een simpele schep

maakt al gauw meer kapot dan me lief is
Ik verzamel wat zou verdwijnen

onder de welvaart, graaf het uit
voor een nieuwe parkeergarage

en ik vind stukjes om niet
te vergeten, om de geschiedenis
ruimzichtig te kennen

Uit de wijde omgeving
buitgemaakt, nu vastgepind
om ze niet te laten verdwijnen:
trofeeën uit het verleden

stenen tekens op staken
bewaard als beschrijving
van het dagelijkse vroeger
dat niemand zich herinnert

scherven tijd

uit de grond waarop wij leven
het hiernamaals van het bloed
van onze voorouders, hun zweet
en tranen, een levend fundament

voor onze welvaart en de rest
de onmacht en de zachte liefde
van de zorgzaamheid, is te week
en te vluchtig, in onze ziel

alleen een weten

Het verleden in dépôt:
pakhuizen vol schatten
geklimatiseerd
zelden bekeken
wachtend

op een verhaal
dat nieuwsgierig maakt
een nieuw licht op het leven
van de artiest werpt
of een drama of of

iets tegen de verdrukking in
iets dat het vreemde vertrouwd maakt
kortom het wachten
op chemie met later
door een aansprekend verhaal

(kiezels uit de Kidron verkopen
  als hoekstenen van de tempel:
  Gods nabijheid in je hand
  met de wijsheid van Salomo
  en zijn rijkdom erbij)

Met een verhaal
op maat gemaakt
kan het verleden nog wel
eens iets waard zijn
voor ons

Het leven moet wel duren
want de grote dingen gebeuren
in je jeugd en jaren

heb je ervoor nodig
om ze te verwerken
en daarna wil je dit of dat

met de kennis van later
nog eens overdoen of opnieuw
beleven, want het kan

veel te vaak beter
Met meer aandacht had je meer
ervan kunnen genieten

kunnen leven zoals nu
maar zou je dan jong zijn
of een vermomde oude ziel

in een ongedurig lichaam
op trektocht
naar grote gebeurtenissen

die er toe zullen doen
levenslang?

Voor steeds meer mensen zoals ik
gaat het heel goed, ze zijn rijk genoeg
en overal is er kunst in de maak

Geen schaarste, geen subsidie
Beroepskunstenaars zijn arm
omdat ze niet jong zijn gestorven

in het heilige vuur van hun hartstocht
Zwijg, er valt niets te klagen
als je met zovelen bent

De dépôts staan vol, maar
we missen niets, het leven is goed
voor steeds meer mensen zoals ik

en wie wil er nog drommen
in exclusieve musea en theaters
als er al zoveel voorhanden is?

Ik ging het visitekaartje
van mensenverheffers
subsidiërende snobs
multirijken en bedrijven binnen

tussen toeristen en stadgenoten
die in het museumcafé
gezien willen worden en
bij verfijnd gebak het gesprek
larderen met achteloze bijzinnen

die ze citeren van een autoriteit
die niemand hoeft te begrijpen
om te snappen wat de bedoeling
van de geprezen kunstenaars is

In de winkel was het druk
Uitgelichte pronkstukken
salontafelboeken en sjieke cadeaus
voor het seizoen en
de eerstvolgende feestdagen

Vooral vroeger
is te koop, briefkaarten
van de trekpleisters
en stadsgezichten

uitwisselbaar
zoals de collecties
die afgestudeerde vormgevers
in internationale mallen gieten
tot publieksmagneten

Zolang de verf nat is
schrijft mijn vinger
bont overvloeiend
mijn dagboek

Onuitgesproken vragen
tint na tint en krul in krul
op het topje van mijn vinger
gedoopt, laag op laag

een toverbal van herinneringen
die ik langzaam aflik, elke keer
dat ik hun smaken wil proeven
en mijn leven herlees

Mijn dagboek is te eerlijk
om te bewaren, wat heb ik eraan

om me ongelukkig te lezen
en me suf te piekeren
over bedekte termen, turend

wat er nog te zien valt
door het matglas, schimmen
die ik overtrek met klare lijnen

van later. Het lijkt al gauw
echt, een paar strepen zijn genoeg
voor een sneeuwlandschap

dat ik kan laten ontdooien
door verder te tekenen:
weer een bladzijde, weer een dag

aan mijn leven geschreven
bloesems geschreven
op mijn pad vol doornen

in het spokenhuis
van mijn lichaam

Mijn dagboek is te eerlijk
voor jouw ogen, wat heb je eraan

om je ongelukkig te lezen
als ik er niet meer ben
Je kunt je wel troosten

met mijn feuilleton van liefde
en verbondenheid, de geuren
aan kleuren van het leven

dat ik uit alle macht wil
verlengen, maar je weet ook wel
dat er een zwaard naast mij ligt

dat ik gek word van de heksen
in mijn lichaam en de spoken
in mijn hoofd die bijzinnen schrijven

in de kantlijnen en kerven
in jouw sprakeloze ziel
in onze liefde voor altijd

in wie we zijn

Ballast of logboek, betekenissen
of afval, alles van mij
dat ik bewaard heb

omdat ik niet weet wat ik wil
houden, elke dag ben ik bezig
te leven en laat ik het maar rusten

Al mijn spullen heb ik uit de weg gezet
de boeken die ik nooit opnieuw zal lezen
de oude foto's, de kleurpotloden

een stoel en prachtige puzzels
alles van mij dat voorbijgegaan is
netjes opgeborgen

in dozen met etiketten
maar zonder enig belang
of ze iets bevatten

Midden in de nacht
onzichtbaar aangetikt
bespeeld en rondgeroerd
door een hemelse hand
wiegt de vrouw

die ik kijkend ben
Ik voel mijn voeten vrij
van mijn gewicht, ontspannen
zijn ook mijn billen, alles van mij
is vrij om gezien te worden

Afhangende jurken:
mijn zussen
aan de enkels omhoog
armen en haren sierlijk
slap, schommelend

aan de hemelse hand
en weggetrokken
aan vleeshaken
ons gillen
verwaaid

Lopend langs de bordjes Voormalige
Rosse Buurt weet ik dat ik droom
van een betere toekomst

Die kan ik mij veel gemakkelijker
voorstellen dan hoe het is
een man te zijn

die het gebruik van een lijf koopt
zonder besef wat er niet klopt
Tegen hem moet ik mij wapenen

Muren? Truttigheid? Klauwen?
En gezelschap, dan kan ik
lachen om jaloerse ogen

en de verlekkerde
die van mij wegkijken
naar een ander - niemand

groet ik als mijn meester
iedereen heet mij welkom
Servus, waar ooit oorlog was

Vannacht nog
streelde je een koe
in India
en ik was erbij
terwijl je taart at
op Judith's verjaardag

Met andere armen zwom je
naar mij op het eilandje
verborgen in het riet

Ik zag je wel
op het bankje in de boomgaard
van oma en opa een familiegeheim
vertellen aan je zus
Ze had de jurk met ruches aan
en was niet geïnteresseerd

Over de bomen heen reikte je
haar jouw zesde of zevende hand
om heidebessen te gaan plukken

Je zwaarste arm lag op mij
en heeft me wakker gemaakt
als ik dat nu ben
met jouw armen overal
in het leven, in de tijd, in mij
dromend deze nacht

De tijden zijn veranderd, de mensen niet
lees ik plank na plank in vele talen
in eeuwen bewaarde boeken
die de wereld zo vanzelfsprekend
beschrijven als ze ooit was

's Avonds beleef ik hun lotgevallen
's nachts droom ik ervan, elke dag
kleuren ze mijn leven anders

Vanuit de verte, op de rand
van de tijd reikt mijn lichaam
warm verlangend naar contact
arm om arm, lach om lach
dichtbij jou, en jou en jou

om mij opnieuw te wijden
met de zoete balsem
van de kou en het vuur

van uitgewisselde gevoelens
en vleselijk te genieten
van echt geluid, echte geuren
echte blikken, oog om oog
adem in adem

Jouw leven ruist nog
in mij, in mijn gedachten

denk je met mijn vragen mee
hoor ik uitspraken die je ooit deed

     Jouw leven ruist nog
     in mij, in mijn gevoelens

     beweeg je met mijn bloed mee
     voel ik je stromen door mijn hart

Jouw leven ruist nog
thuis, alsof je aanwezig bent

de warmte van jouw lichaam
ergens tastbaar dichtbij

     Soms is jouw stem er weer
     in de films die me laten voelen

     hoe het was, maar veel verder weg
     dan toen we ze samen bekeken

Jouw leven ruist nog
in de geuren van het bos

overvalt me in de seizoenen
vertrouwd op onverwachte plaatsen

De oeroude plicht
voor elkaar te zorgen:
er kwamen belastingen van
dus moesten we leren tellen

Hartstikke leuk, we tellen
stoeptegels en knikkers
de kaarsjes op de taart
en het geld op onze naam

We begrijpen de wereld
en delen alles netjes in
jong en oud, arm en rijk
(hokjes die met ons meegroeien)

tot de getallen te groot worden
zoveel herhalingen en herinneringen
opgeteld een rijk leven
dat gevierd moet worden

Geen kaarsjes meer
maar iedereen is aanwezig
of ze nu taart willen of niet
en alle kinderen zijn erbij

Mama zei wat
kun jij dat goed
en zo leerde ze mij

braaf te zijn, en nu
leer ik mijn kinderen
door niet streng te zijn

dat ze per ongeluk
of expres iets kunnen
doen wat niet mag

Ik zie hen ontdekken
wie ze zijn, wie ze denken
te zijn en wensen te zijn

en over mijzelf denk ik
na: wie ben ik geweest en
wat is daarvan gebleven?

Wat is het mengsel
van mijn identiteit, het ik
in mijn hersenen?

Verhalen zijn te mooi
om waar te zijn, constructies
die me verleiden

zodat ik mijn leven presenteer
als een interessante verwikkeling
als je let op de details

Liefdesverhalen zijn te mooi
om waar te zijn, constructies
die me verleiden

zodat ik mijn relatie presenteer
als een bijzondere liefde
waarmee ik mezelf troost

Met grote en kleine verhalen kijk ik
over het alledaagse heen
terug en vooruit

ik meng de beelden
om mijn leven te begrijpen
en het te leren aanvaarden

Ik heb het gevierd
veertig, vijftig, zestig, de tien-
jaarstappen van mijn leven

zijn behouden als herinneringen
tussen de ontelbare feesten
van anderen, net als ik

ouder wordend en blijvend
wie ze zijn, al begint er iets
niet te kloppen in de spiegel

Wanneer is dat gebeurd?
Was ik daar bij?
Met mijn vrienden?

Op vergeten tussendagen?
Toen mijn haren dunner werden
mijn huid slapper, en ik anders

dan ik me voel – overal
waar ik me aanraak
is dat nog steeds vertrouwd

Leeftijdloos sta ik in het leven
met een diep gewortelde pen
die wil blijven proeven

van de smaak van het diepe
water, gefilterd door de aarde
weggezakt uit het heden

Tussen het tastbare verleden
weeg ik af wat ik kan
opruimen, weeg ik af
wat ik kan

Al deze vertrouwde spullen
kleinigheden, een grote koffer
voor een grote reis, met een kopie
van mijn paspoort van toen

Voor ik de dozen open, draai ik
het opschrift naar me toe
Ja, ik weet het nog
Het is er nog, stofvrij

Keukengerei en serviesgoed
lege lijsten en wat
onderdelen voor het geval dat
zich niet heeft voorgedaan

Ik ken de verhalen
die erbij horen en ik voel
een tijdsverschil dat niet bestaat
in mijn herinnering aan toen

Uit tijden waarvan ik geen idee heb
of ik er onbewust van weet
is in Carrara dit blok gebroken

Wat voor bloed stroomt er
door zijn aders? Wat roept het
in mijn hoofd? Een stuk steen

dat zichzelf blijft, onvatbaar
voor alles dat ik probeer
eraan toe te dichten

Het blijft gewoon wat het is
terwijl het in mij vormgedachten vormt
die ik met beitels uit mijzelf vrijhak

Kijk! Kunst. Van mij. Zie je
mij? Alleen ik doe dat zo
Kijk, ik besta!

De steen is nog steeds een steen
maar ik ben er nu pas
in het contact, na het contact

De steen schiep
mijn creatieve gedachte
de steen schiep mij

even, voor wie het weet, een beetje
op den duur hoogstens mijn naam
maar de steen blijft scheppen

We spreken steeds meer beeld-
taal met digitale iconen van Thuis
Hart (in de kleur van het moment)
Envelop, Klok, Pijl en Prullenbak

maar iconen van verf en bloed reizen
in hun wereld van bladgoud met ons
mee als portretten van het leven
dat we graag willen leiden

bedachtzaam en paraat
als een rondborstige vogel
die zijn veren laat zien

en zich niet camoufleert
in de tooi van zijn buren
collega's of pictogrammen

Niet uit elkaar
gegroeid
nog even vertrouwd, veranderd
door elkaars aandacht
Meegegroeid
in de ander
in wie we zijn

Voor alles
kan er een tijd zijn
Voor langzame dagen
Voor dichter bij huis
Voor steeds weer orde scheppen
Voor nieuwe projecten
en oude vrienden

Af en toe
een bericht
zonder houvast
of het past
in het moment
en op zijn plaats
op zijn plaats valt

Af en toe
de nabijheid
van onze stemmen
ons meest unieke zelf
vrijuit pratend
met open eindes
voor andere tijden

Sinds mensen die niet boeren
steden bouwen, met ongemakken
en zwakke plekken die ze slopen

om de wereld te verbeteren
sindsdien krijgen ook akkers
en grasland een dak

met robots 24 uur per dag
want voor alles is er een tijd
precies de juiste tijd

voor de dag en de nacht
de volgende fase en de oogst
alles is maakbaar tot op de minuut

maar zelf groei ik nog
ongecontroleerd, zoals vroeger
alles

Er is een tekort aan stoelen
om mijn tafel, in het huis
voor de jong gestorven

neven en nichten, de oude familie-
leden en de vrienden van overal
die hier zijn blijven wonen

in afwezige aanwezigheid
en mij op de hartslag van de Kracht
warmte, kou en wind intens ervaren

laten in mijn lichaam
en mijn ontmoetingen
aan mijn tafel in het huis

van mijn bewustzijn, mijn serieuze
avontuur van geven en nemen
dat zij mij hebben toegewenst

en dat ik jullie zal toewensen:
dat de dood niet het einde is
dat het leven doorgaat