Dood
Caltabellotta
| Caltabellotta | |
| Caltabellotta | Caltabellotta |
Olieverf op papierrol
50x65cm
Bundel: 1971-1974
Trefwoord: Dood
Trefwoord: Schilderij^
Volgden haar gedachten soms demonen
sinds zij op de vijfde is gaan wonen
op die zolderkamers aan de kade
waar nu een auto staat met schade?
De herinnering aan Isabel en Bas
wier huis en thuis dit jaren was
tot zij ergens in de rimboe van Peru
verdwenen zijn en niemand die weet hoe
Nu ligt een vrouw stil op een deken
ze wordt door omstanders en mij bekeken
iemand wijst omhoog zodat ik snap
hoe het zit met de gedeukte motorkap
Als de ambulance onze straat uit gaat
kunnen de agenten rapporteren:
er valt alleen te rechercheren
of de vrouw nog iemand achter laat
Wat is er mis gegaan?
Zag niemand haar staan
de wereld aan haar voeten?
 |
 |
| Aan de kade | |
Bundel: OverLeven
Trefwoord: Dood
Het water klotst een beetje
ik moet nu gaan, dat weet je
Achter het hek staat de breker
in het water, wat is hij zeker
Zal ik over zijn stoppels strijken
zijn lippen zoeken, of blijven kijken?
Ik zie in het vage avondlicht
evenveel als met mijn ogen dicht
Een vogel klapwiekt ongezien
het geluid van niets, misschien
verdwijnt ook mijn stille hart
voorgoed in het eindeloze zwart
Nu is de dag voorbij, dat weet je
het water klotst een beetje
waar onder aan de trap paraat
de lange donkervreemde staat
Hij heeft jaren op mij gewacht
we verdwijnen in de nacht
| |
|
| De breker | |
Bundel: Manen
Trefwoord: Dood
| Zeven Zegels | |
Joost Langeveld improviseert in het Orgelpark bij beelden van de Apocalyps
Bundel: org elp ark
Trefwoord: Dood
Amsterdam, 2012-01-14
Bundel: Uit Heilige Boeken
Trefwoord: Dood
Vier orgels vertrekken tezamen
Ze schrijden met slepende benen
manmoedig maar moeizaam
Ze hebben de hoeden
van hoger gezag op
Hun sleepbenen reiken
naar achteren, langer en dunner
Hun schouders zakken
steeds schuiner naar voren
Ze vallen, de hoge pijphoeden
kruipen vooruit met armen
zwaaiend en maaiend
door slap wordend zand dat
vermoddert tot water
Spartelend maken ze
steeds kleinere kringen
Een gladde waterhuid omsluit hen
en kuilt in, wist alles uit in golven
| |
|
| Waterkuil | |
Vier orgels (Steve Reich) – 1970
Compositie "Four organs" (uitgevoerd in het Orgelpark op 6 oktober 2012 en 9 oktober 2011)
Bundel: org elp ark
Trefwoord: Dood
Componist: Reich, Steve
| Sterven betekent | |
| niets en een leven alles -- | |
| wat we bedenken. | |
| Dying means nothing | Sterben bedeutet |
| and a life means everything -- | nichts und ein Leben alles -- |
| we wish to construe. | was wir uns denken. |
Bundel: Uit Heilige Boeken
Trefwoord: Dood
| Kleren waaien op | |
| Clothes being blown up | Kleider wehen auf |
Achter het einde – 1931
(Bundel "")
Bundel: Inneringen
Trefwoord: Dood
Eerbetuiging: Achterberg, Gerrit
| Wegglijden | |
De ontzenuwden van Jumièges (Évariste-Vital Luminais) – 1880
Schilderij "Les énervés de Jumièges"
Bundel: Ik ben
Trefwoord: Dood
Eerbetuiging: Luminais, Évariste-Vital
Amsterdam, 2014-02-24
er (Bert Schierbeek) – 1972
Gedicht (bundel "De deur")
Bundel: Mistik
Trefwoord: Dood
Eerbetuiging: Schierbeek, Bert
Toen ik stierf hoorde ik een Vlieg
brommen tussen de Stormhemelen
het Stil in de Kamer
was als het Stil in de Lucht
De drooggewrongen Ogen om mij heen
verzamelden met hun Adem moed
voor dat laatste Uur
waarop de Koning in de Kamer verschijnt
Ik vermaakte mijn Souvenirs, droeg
het deel van mij dat overdraagbaar was
over, en toen kwam hij
tussenbeide, een Vlieg
met Blauwe, onzeker struikelende Zoem
tussen het licht en mij en toen
vielen de Ramen uit en toen
kon ik niet zien wat ik zag
|
| Toen ik stierf | |
Ik hoorde een Vlieg brommen - toen ik stierf (Emily Dickinson) – 1863
Gedicht "I heard a Fly buzz - when I died"
Bundel: Manen
Trefwoord: Dood
Eerbetuiging: Dickinson, Emily
Deze laatste nacht
is heel gewoon
ook haar dood
kleine dingen in huis
vallen mij nu pas op
in de trage tussentijd
waarin ik in en uit loop
van haar slaapkamer
naar de anderen
die wachten, het duurt
maar een avond
en wij leven nog
| |
|
| Deze laatste nacht | |
Bundel: Manen
Trefwoord: Dood
Een gewone trap, de trap
waar zij af viel, beneden
ligt de krant op het tafeltje
in de woonkamer staat het bed
Een gewoon gezicht, haar gezicht
met een blos, geen blauwe plekken
niet één spiertje dat knipoogt
Een schone slaapster
Ze droomde steeds vaker
van vroeger, vroeg me hoe
het leven toen was en zei
kom, we nemen er nog een!
Mijn herinneringen bij haar glimlach
haar zo vertrouwde lichaam
dat ik hier achterlaat, 's nachts
zielloos alleen in huis
| |
|
| Alleen in huis | |
Bundel: Manen
Trefwoord: Dood
Opdracht: Annie de Kok
| De koude aarde | |
Bundel: BloedKoffer
Trefwoord: Dood
| Grote kleine stap | |
Bundel: Hangende regen
Trefwoord: Dood
Opdracht: Ellen Huilmand
Amsterdam, 2016-11-14
Dingen voor jezelf (Meditaties/Overpeinzingen) - Marcus Aurelius – 180
"Ta eis heauton" (AD 161-180)
Bundel: ZielZinZon
Trefwoord: Dood
Eerbetuiging: Aurelius, Marcus
| Verstening is stil | |
| staan, geen veranderingen -- | |
| in je huis en hart. | |
| Petrification | Versteinerung ist |
| is standing still, no changes -- | Stillstand, keine Änderung -- |
| in your heart and home. | im Heim und im Herz. |
#76 - Tom Poes en het Stenenbeen-probleem (Marten Toonder) – 1957
Stripverhaal (stroken 3170-3219)
Bundel: Poesenheer
Trefwoord: Dood
Eerbetuiging: Toonder, Marten
Ik wil niet mooi schrijven over het ongemak
van zijn leven en het succes van zijn plannen
om daar een eind aan te maken
Het is verschrikkelijk
voor mij, voor mij
klopt het niet, is het anders
had het anders gemoeten, samen
op de een of andere manier
Ik herken hem soms in een voorbijganger
zo houd ik hem nog hier
maar elke keer ontglipt hij
zelfs als ik meteen op hem af spring
en een kus geef, is hij een ander
Geeneen kus was genoeg
om hem licht te maken
te licht om dood te kunnen gaan
en kussen zijn niet genoeg
om mij weer licht te maken
| |
|
| Jan | |
Bundel: Het drama
Trefwoord: Dood
Opdracht: Maria Godschalk
Amsterdam, 2018-10-07
Terug (Eva Gerlach) – 2003
Gedicht (bundel "Daar ligt het")
Bundel: Om Armen
Trefwoord: Dood
Eerbetuiging: Gerlach, Eva
Amsterdam, 2020-03-10
Niets is gelogen (Sacha Bronwasser) – 2019
Roman
Bundel: Actief Passief
Trefwoord: Dood
Eerbetuiging: Bronwasser, Sacha
| Voortijdige dood | |
| sluipt blind rond in schaapskleren -- | |
| we kijken hem weg. | |
| Blind premature deaths | Vorzeitiger Tod |
| sneak around in sheep's clothing -- | schleicht blind herum im Schafspelz -- |
| we look them away. | wir schauen ihn weg. |
Bundel: Waartussen
Trefwoord: Dood
Trefwoord: Covid-19^
| In zware jaren | |
| is er 's nachts veel te veel tijd -- | |
| op de hoge brug. | |
| In difficult years | In schweren Jahren |
| there is too much time at night -- | gibt es nachts viel zu viel Zeit -- |
| on any high bridge. | auf der Hochbrücke. |
Over de zelfmoord (Bertold Brecht) – 1939
Liedtekst "Ãœber den Selbstmoord"
Bundel: LeegLoos
Trefwoord: Dood
Eerbetuiging: Brecht, Bertold
Ineens was het anders
lagen de tuimelaars om
en werd ik opgehaald
Ik lig schrap, ben ergens
doorheengevallen, een vlies
tussen orde en overmacht
Draag mij weg, ik wil hemels
van pastel en grijs na mijn uitjes
binnenskamers en op de gang
geen systeemplafond
Weer thuis, in het licht
van mijn eigen ramen
tussen de planten, het kastje
en de muur van pijn
dun behangen met angstdromen
waarin ik niet wil ondersneeuwen
hoe strak de banden ook knellen
In pyjama lijd ik mijzelf
ik klem mijn kom in mijn handen
ik laat niet los
| |
|
| Binnenskamers | |
Bundel: OverLeven
Trefwoord: Dood
Opdracht: Maria Godschalk
Amsterdam, 2020-11-12
Omstandigheden (Koos van Zomeren) – 2020
Roman
Bundel: Actief Passief
Trefwoord: Dood
Eerbetuiging: Van Zomeren, Koos
| De rand van de stem | |
| verweert als sneeuw tot een dood -- | |
| in wit mummie-ijs. | |
| The edge of the voice, | Der Rand der Stimme |
| eroding like snow to death -- | verwittert wie Schnee zum Tod -- |
| in white mummy ice. | in Mumieneis. |
IJsmummie - 3 (Claude van de Berge) – 2002
Gedicht (bundel "IJsmummie")
Bundel: Na de feestelijkheden
Trefwoord: Dood
Eerbetuiging: Van de Berge, Claude
| Hij hield zijn hand los | |
| in de hand, voelde het bloed -- | |
| uit, uit– zich gutsen. | |
| In his hand, he held | Er hielt seine Hand |
| the other hand, feeling blood -- | in der Hand, spürte das Blut -- |
| gushing out and out. | aus, aus– sich spritzen. |
Uit, uit- (Robert Frost) – 1916
Gedicht "Out, Out-" ("McClure's" [juli 1916], bundel "Mountain Interval")
Bundel: Stroom
Trefwoord: Dood
Eerbetuiging: Frost, Robert
| Hij grijnst in de pijn | |
| van zijn wonden, neemt de dood -- | |
| als aspirientje. | |
| He grins in the pain | Er grinst mal im Schmerz |
| of his wounds grown stiff, takes death -- | seiner Wunden, nimmt den Tod -- |
| as an aspirin. | als Aspirinchen. |
Voor wie de klok luidt (Ernest Hemingway) – 1940
Roman "For Whom the Bell Tolls"
Bundel: Mensoverschot
Trefwoord: Dood
Eerbetuiging: Hemingway, Ernest
| Er ligt een lijk, snel | |
| draai ik me om naar mama -- | |
| maar ze kijkt ver weg. | |
| There is a corpse, so | Eine Leiche, schnell |
| I quickly turn to Mum, but -- | wende ich mich an Mama -- |
| she looks far away. | doch sie schaut weit weg. |
Afval en dorre bladeren (Gabriel GarcÃa Márquez) – 1955
Novelle "La hojarasca"
Bundel: Dringer
Trefwoord: Dood
Eerbetuiging: GarcÃa Márquez, Gabriel
| Het deksel gaat dicht, | |
| het lijk is weg, eindelijk -- | |
| kan ik rondkijken. | |
| The cover closes, | Der Deckel schließt sich, |
| the corpse is away, at last -- | die Leiche ist weg, ich kann -- |
| I can look around. | mich jetzt umschauen. |
Afval en dorre bladeren (Gabriel GarcÃa Márquez) – 1955
Novelle "La hojarasca"
Bundel: Dringer
Trefwoord: Dood
Eerbetuiging: GarcÃa Márquez, Gabriel
| De muggen dansen | |
| in het vervagende licht -- | |
| de vlinder vliegt weg. | |
| The mosquitoes dance | Die Mücken tanzen |
| in the fading evening light -- | im schwindenden Abendlicht -- |
| the butterfly leaves. | der Falter fliegt weg. |
Vlinder (Rowwen H̬ze) Р2003
Lied (album "Dageraad")
Over de moord op Nicky Verstappen (1987-1998)
Bundel: Om Armen
Trefwoord: Dood
Eerbetuiging: Rowwen Hèze
| G/een dag als anders, | |
| de vlinder ligt te slapen -- | |
| droomt het donker in. | |
| Un usual day, | K/ein Tag wie immer, |
| the butterfly sleeps, dreaming -- | der Schmetterling schläft, träumt sich -- |
| off into the dark. | in die Dunkelheit. |
Vlinder (Rowwen H̬ze) Р2003
Lied (album "Dageraad")
Over de moord op Nicky Verstappen (1987-1998)
Bundel: Om Armen
Trefwoord: Dood
Eerbetuiging: Rowwen Hèze
Amsterdam, 2021-03-18
De Mama (Charles Aznavour) – 1963
Lied "La mamma" (tekst van Robert Gall)
Bundel: ZielZinZon
Trefwoord: Dood
Eerbetuiging: Aznavour, Charles
| Ik bekijk het huis, | |
| het is oud, een erfenis -- | |
| zo netjes, zo dood. | |
| I'm viewing the house, | Ich sehe mich um |
| it's old, an inheritance -- | im alten Haus, ein Erbe -- |
| so tidy, so dead. | so sauber, so tot. |
Laatste vrienden (Jane Gardam) – 2013
Roman "Last Friends"
Bundel: Schuilplaats
Trefwoord: Dood
Eerbetuiging: Gardam, Jane
| Waar blijven ze toch? | |
| Waarom zijn ze nog niet thuis? -- | |
| denk ik, denk ik bang. | |
| Where might they have gone? | Wo sind sie? Warum |
| Why haven't they returned home yet? -- | sind sie noch nicht zu Hause? -- |
| I think anxiously. | denke ich ängstlich. |
Dikwijls denk ik dat ze maar even weg zijn (Friedrich Rückert) – 1834
Lied van de kinderdoden "Oft denk' ich, sie sind nur ausgegangen"
Bundel: LeegLoos
Trefwoord: Dood
Eerbetuiging: Rückert, Friedrich
| Moederkoren | |
Claviceps purpurea (Moederkoren) en Hyoscyamus niger (Bilzekruid, Dolkruid) werden respectievelijk in Eleusis (1500 vC - 400 AD) en Pompeï (650 vC - 79 AD) gebruikt als psychedelisch middel (LSD)
LSD = LysergSäure Diethylamid
Bundel: Wissellichaam
Trefwoord: Dood
Amsterdam, 2021-07-06
Nonnen en soldaten (Iris Murdoch) – 1980
Roman "Nuns and Soldiers"
Bundel: Denksels Lusieloos
Trefwoord: Dood
Eerbetuiging: Murdoch, Iris
Amsterdam, 2021-07-07
Nonnen en soldaten (Iris Murdoch) – 1980
Roman "Nuns and Soldiers"
Bundel: Denksels Lusieloos
Trefwoord: Dood
Eerbetuiging: Murdoch, Iris
